ONGEHOORD

De Nederlandse overheid beweerde dat per 2021 kinderen en tieners niet meer geïsoleerd zouden worden. Al snel wordt duidelijk dat dit grotendeels bij mooie woorden blijft. Begin 2022 deelt de zestienjarige Sasha (fictieve naam) haar ervaringen met de JeugdzorgPlus met mij. Nadat ze jaren in een giftige thuissituatie heeft gezeten, wordt Sasha op veertienjarige leeftijd met trauma’s en depressieve klachten in een gesloten instelling geplaatst. In de omgebouwde gevangenis wordt ze geïsoleerd, gefixeerd en afgezonderd.

DE VORM

‘Ongehoord’ is een journalistieke rapdocumentaire waarin de complexiteit en nuances van isolatie op indringende manier worden laten zien. Op basis van interviews maakte ik een documentaire waarin interviews en rapsongs elkaar afwisselen. Ik geloof dat traditionele vormen van journalistieke storytelling je niet kunnen raken op de manier waarop kunst dat kan. Rap is een kunstvorm en kan dingen heel concreet blootleggen. Sasha durfde haar verhaal te delen met mij, en ik mocht dat verhaal vertalen in muziek. Compleet waargebeurd, maar dan in een creatief jasje. Ongehoord behoudt journalistieke principes, maar leent zich beter voor emotionele betrokkenheid bij dit enorm complexe onderwerp dan een krantenartikel of nieuwsitem op het journaal.

AWARDS

Ongehoord is bekroond met de Afstudeerprijs Villamedia 2022
De jury moest een keuze maken uit zeventien inzendingen, dertien van een hbo-opleiding en vier van een universitaire masterstudie, en concludeert dat de inzendingen steeds gevarieerder worden. Er werden klassieke scripties ingezonden, maar ook artikelen, onderzoeksverslagen, documentaires en podcasts, meestal aangevuld met een geschreven verhaal. Een aantal verhalen en artikelen is inmiddels gepubliceerd. De inzending van Van Maanen vond de jury het meest ‘bijzonder en vernieuwend’. Hij schreef en rapt zelf het verhaal van een jong meisje dat in een gesloten instelling van de Jeugdzorg opgesloten wordt in een isoleercel. ‘Een originele manier om urgente kwesties onder de aandacht te brengen van een breed en jong publiek’, aldus de jury. Naast de rap-documentaire bestaat het afstudeerproject ook uit een scriptie over deze bijzondere manier van storytelling.

’Ongehoord is een zelfstandig geproduceerd werk dat tegelijk onderzoekt hoe muziek, rap en artistieke producties een vorm van journalistiek kunnen zijn. Dat is sterk aangepakt en levert een productie op die zowel herkenbaar is voor betrokkenen op dit thema, schokkend voor publiek dat hiermee minder bekend is, en een call-to-action voor beleidsmakers om hiermee echt iets te doen. Een prachtig debuutalbum in een geheel eigen genre: rapstyle journalism.’ - Stijn Postema (onderzoeker naar de relatie tussen journalistiek en kunst aan de Universiteit van Amsterdam/Christelijke Hogeschool Ede)